Không thể viết được, nếu không hiểu đời một cách sâu xa, nếu không theo nhịp điệu cuộc sống một cách có ý thức, nếu không phát hiện được những cái mới cho cuộc sống. Nếu nhu nhược, chủ quan, chỉ quanh quẩn gặp nhấm dăm ba suy nghĩ đã sẵn trong đầu, không tiếp xúc và nghiên cứu đời sống, không thuộc cuộc sống, khó lòng đã cầm bút viết được.

Một sáng tác mà có thể thêm vào hay bớt ra thế nào cũng được là một sáng tác hỏng - vị trí của nhân vật bị rút xuống dưới hàng cốt truyện Chỉ có nhân vật mới kiểm tra được cốt truyện, nhân vật mới có quyền phân phối ý chính, ý phụ.

Nhân vật:

Khi đưa ra nhân vật nhất thiết phải hết sức rõ nhân vật ấy đáng khen hay đáng chê, nhân vật ấy có trả lời được (hay không trả lời được) câu hỏi của xã hội.

Không phải nói được nhân vật làm gì, mà cần nhất là nói cho được nhân vật ấy làm thế nào, tức là đi đứng thế nào, tiếp xúc với ai, nghĩ ngợi gì, giải quyết và hành động ra sao, những việc anh ta làm phải đương trên đà biến đổi như nào mới bật xung đột, mâu thuẫn, và mới thấy được cách giải quyết (hay không giải quyết), mới nổi được hướng mở ra của mỗi nhân vật.

Lấy việc chữa nhân vật, tư tưởng, tình cảm và hoạt động của nhân vật làm gốc. Tách riêng từng nhân vật, xét tỉ mỉ mọi hoạt động từ đầu đến cuối. Làm như thế sẽ nổi rõ ý và những đoạn chắp vá, độn ghém vào nhân vật sẽ trơ trẽn rời ra. Những chỗ dông dài tình cảm và vấn đề nhân vật không cần thiết sẽ thừa

Chống thói quen viết (làm việc) tài tử:

Khi đã ngồi viết, nhạt hay đậm đà là vấn đề khác, nhưng nhất quyết phải viết cho kỳ được. Dù không thấy "hứng", cũng cứ viết. Sự buộc mình đó, lâu dần quật ngược lại, phá được thói hứng bất thường và cái dễ mệt mỏi.

Câu chữ:

Trong phép đặt câu, tránh không đặt câu giống nhau mà người đọc có thể nhận thấy được. Văn có bản sắc do hơi văn, do không khí đặc biệt mà nhà văn đã làm bốc lên ở mỗi câu, mỗi chữ.

Bạn tưởng mình có thể viết hay? Tôi không bao giờ chế giễu nhiệt tình của bạn, khi bạn nói chuyện đề tài và cốt truyện định viết. Ai cũng khuyên bạn nên viết, vì đề tài và cốt truyện rất hay. Nhưng đến lúc viết ra thì, chao ôi lại không hay như lúc bạn kể. Bởi vì chữ nghĩa anh dùng để thể hiện không được như chiếc áo may đúng ý muốn, không điểm trang nổi hình tượng nhân vật, không đặc sắc.

Viết dễ, ngon một lèo thì phải kiểm tra xem thói quen cẩu thả và tự mãn hại ta đến thế nào rồi.... Một con mèo đen thì màu đen ấy phải thế nào? Một người tích cực mà giận dữ thì khác người người tính nóng giận dữ làm sao?

Quan sát cuộc sống:

Có người đã quá nửa đời trải biết nhiều thay đổi, người ấy đã từng sôi nổi thiết tha, lại cũng có khi thất vọng đến không muốn sống nữa, tính cảm anh ta biến chuyển hoàn toàn ở những độ tột cùng, dữ dội. Người ấy muốn viết. Có thể những điều viết ra cũng có ích... Nhưng anh không thể viết, hoặc có viết mà cũng không được bằng lòng. Vì chăng, dù trải nhiều cảnh ngộ, nhưng những dấu vết của cảnh ngộ ấy chỉ còn để lại trong óc những cảm giác miên man không sâu sắc đủ sức sống bằng hình ảnh để sáng tạo.

Cần ghi chép:

Có những việc hôm nay ta làm tưởng không bao giờ quên, nhưng ngày mai, ngày kia, công việc khác ập tới, việc nào cũng quan hệ, cảnh nào trải hoặc biết cũng dồn dập, gay go, thì cái việc, cái người mới hôm trước tưởng "không bao giờ quên" nay chỉ còn lờ mờ trong ta thôi.... Rất nên ghi chép, ghi chép giúp phát triển trí nhớ. quan sát bắt ta nhớ và mở rộng những điều ta biết.

Văn biền ngẫu:

Viết biền ngẫu và đối chọi kiểu cách là đánh giá không đúng trình độ tiếng nói cảu quần chúng với thời đại. Các báo tết mấy năm nay đua nhau in câu đối, tưởng làm thế cho có vẻ xuân dân tộc, kỳ tình chỉ là dừng lại một lối văn đã lỗi thời, bạn đọc dửng dưng đọc quen miệng mà thôi.

Câu văn được sáng tạo trên cơ sở tiếng nói chân thật, tự nhiên của người ta, câu văn mới không bị sáo rỗng, không sa vào "mốt" một thời, câu vănấy có sức sống và có cơ sở sống.

... Tôi không chống biền ngẫu. Tôi chỉ đặt vấn đề đấu tranh cho câu văn trong sáng, lấy nội dung tiếng nói thông thường làm gốc. Hình ảnh nào, ý nào phải chữ ấy, đích chữ ấy.

(Nội dung Trích từ sách)